Oinezkoentzat ala bezeroentzat? Publikoa ala pribatua?

Ez gara gizalegez jokatzen ari gune publiko bat oinezkoentzat dela esatean ondo dakigunean aprobetxamendu pribaturako erreserbatzen ari garela. Begira bestela hiztegiek zer esaten duten:

oinezko 1 adj. Oinez egiten dena.. | 2 iz. Kale eta bideetan oinez ibiltzen den pertsona. (Euskaltzaindiaren hiztegia)
peatón, m. y f. Persona que va a pie por una vía pública. (RAE)
pedestrian, n.- a person travelling on foot; walker (Collins Concise English Dictionary)

Esanahietatik amankomunean atera daitezkeen ezaugarriak mugimenduarekin lotuta daude: ‘dabilena’, ‘mugitzen dena’, ‘zeharkatzen duena’.

Errealitatea gure komenentziara moldatu nahi dugunean, gauzak karrankatzen hasten dira: zenbat eta gehiago errealitatea behartu, orduan eta kontraesan gehiagok kirrinka egiten dute. Bortxatu honek deslegitimatu egiten gaitu. Are gehiago aukera bat baino gehiago dagoenean, eta egiten dugun hautua baztertzailea denean, Zaldibiako ondarea (dominio publikoa, esaterako) diruzaleen esku pribatuen ustiaketa lehenesten badugu.

Alboko auzokideen eskubideak gutxietsi baten batek danona den kontura negozioa egiteko? Udalak jakina hau aukera dezake baina ez edonola: nahitaezkoa da erabaki honekin lortu nahi den helburua zein den zehaztea eta hori justifikatzeko arrazoiak zeintzuk diren jakinaraztea. Beti ere errealitatea mozorrotu gabe.

Askoz hobea da aspalditik, 2012. urtean, udalari eskatu geniona:

Ez al dago gune publikoan auzokideek 60 segundotan 13 metro zeharkatzeko modurik? Ba al dago alboko auzokideek askatasunez, berdintasunez eta doakotasunez denona den ondarea erabiltzeko borondaterik?

Erne! Elosegi Enea, Aztiriaga, Errementari Goiko eta Arreseko gune publikoa legearen kontra okupatuta dago. Noizko egoera hau legeztatuko duen ordenantza bat, auzokideen eskubideak bermatu eta bertan irisgarritasuna ziurtatzen duena?



Zaldibia, otsoa artzain
Jabetza publikoaren alde, udal zein hidraulikoa. Informazio gunea.

Arrakala

Diruzaleen ikuspuntutik dena ondo dago bere mesederako bada, nahiz eta alboko auzokidei kaltea eragiten dien. Beraiena eta beraiena ez dena: tokian tokiko eta garaian garaiko bidelagun funtzionario publiko, alkate, zinegotzi hartuta.
Agian, ikuspuntu berekoi honetatik erraz ulertzen dugu 1975. urtean eskatutakoa: “con el fin de utilizar los terrenos del cubrimiento para un mejor desenvolvimiento de las actividades del bar de mi propiedad”.

1. Non geratzen da askatasunez, berdintasunez eta doakotasunez denona den ondarea erabiltzeko eskubidea, dominio publikoaren erabiltzearen eskubidea, esaterako?

1. Alboko auzikideei kendu behar ote zaie esparru publikoa erabiltzearen eskubidea esparru publiko horretan norbaitek bere negozio pribatutik diru gehiago lor dezan?

Arrakalak Arrese Jatetxean. Ikusten diren arrakalak karga paretan egindako obrengatik izan daitezke: bata, udal dominio publikoaren gainean eraikitako borda  eta etxea lotzeko egindako obra eta, bigarren obra, errekaren ubidea lehengoratu zutenekoa.

1955
1955.07.29, dominio publiko hidraulikoaren okupatzerako hasierako izapidearen lehenengo dokumentuaren data.

(Ikus  Arrese: invasión y cubrición de cauce, y modificación de márgenes)

1975
1975.10.10, 4047.aren ebazpenaren argitarapena, bertan zehazten diren baldintza guztiak betetzeak dominio publikoaren 185 m2-ren  okupatzea irmotuko zukeen.
1975.10.20, Balizko ikuskapen-aktaren idaztearen data.

( Ikus  ¿Existió tal acta de reconocimiento final de obras?)

1997
1997.10,07, dagokion administrazio-espedientean ez datza bostgarren baldintzaren  betetze-agindua, hots, obren bukaeraren akta, beraz ez tasik, ez baldintzik, ez kontzesiorik.

(Ikus  Arrese: depredación de dominio público)

2005
Urtxubi eta Amundarain ibaien ubideratze eta uholdeen aurkako babes proiektuak Urtxubi/Urtsuerreka/Urtxidi errekaren ubidearen 88 m2 lehenengoratzen ditu, kalte ordainarik jaso gabe.

2011
Tabakoaren aurkako Legea indarrean sartzen denean, altzairu pribatuek domeinu publikoa inbaditzen dute.

2017
Momentu honetan, “oinezko”-entzat erreserbatzen denaren aitzakiaz, udalak esparru publiko honen beste 170 m2 gehiagoren okupazioa erraztearen zain.

4047.aren ebazpenaren argitarapenean agertzen den 9. baldintza


Aurrekoa kontuan hartzekoa da, finka hori saldu edo negozio-lokala traspasatzeko asmoa baldin badago.


Zaldibian, otsoa artzain
Jabetza publikoaren alde, udal zein hidraulikoa. Informazio gunea.

Ez da ematen duena: Inauterien Kronika

Inauteriak direla eta, Arrese Jatetxearen aurreko gunean pinguino talde bat (Aptenodytes forsteri) bart botiltzarra ospatzen aritu zen. Hankabiko animalia atsegin hauek Zaldibiako Udalari aipatu gunea oinezkoentzat izendatzearen asmoa eskertu nahi izan diote. Jakin ondo dakite esparru hau, ia 170 m2 izatera iristen ez dena, oinezkoen gainontzeko guneetatik aparte eta taberna horren ondoan kasualitatez  dagoela.
“Ez gara horko tabernaren bezeroak; ez gara kontsumitzaileak, "oinezkoak" baizik. Urrutiko tokietatik etorriak gara Udalari bere intentzioa eskertzera”, adierazi zuen bertan dagoen farolatik salto egiten zuenak. Beste batek, lasaiagoa bera, esaten zuen edariak Eroskin erositakoak zirela. “Ez da ematen duena, botiltzarra da soilik”, aditzera ematen zuen bere Zaldibia mozorroa txukuntzen zuen bitartean.

(Udalak Elosegi Enea, Aztiriaga, Errementari Goiko eta Arreseko gune publikoan hartzear dagoen erabakia mozorrotuta dator.)

Zaldibia, otsoa artzain
Jabetza publikoaren alde, udal zein hidraulikoa. Informazio gunea.

Zaldibia herrian beste erizpide batzuk defendatu behar ote ditugu?

GARA, 2017/02/6, 14. orrialdean, bazetorren iritzi artikulu bat, Aloña Jauregi Irastorzak sinatuta, Aralar, Foru Aldundia eta … EH Bildu. Dominio publikoari buruz ari zenez, hona ekarri dugu oso interesgarri delako bereziki bi paragrafo hauengatik:

Bata, Arralarreko balioa babesteaz hartutako erbakiari buruz:

“Zorionez, garai hartan norbaitzuek burutsu jokatu zuten, eta Aralarren Gipuzkoako zatia “natur parke” izendatzea lortu zuten; batez ere, lurraldeko industrializazioaren atzaparretatik salbu izateko, baita mundu mailako natur baliabideen ustiapen eredu basatiaren erasoetatik babesteko ere.”

Bestea, etengabeko erasoengatik dominio publikoa babestu abeharraz:

“Guztion ardura da Aralar Natur Parkea zaintzea eta babestea, baina, batez ere, bertara joaten garen gizakiona, jakina baita gizakia iristen den leku guztiak, zoritxarrez, etengabeko giza erasoetara kondenatzen ditugula. Eta nork du, Aralar Natur Parkea jasan ditzakeen giza eraso horietatik babesteko ardura eta eskumena? Gipuzkoako Foru Aldundiak; bera da Natur Parkearen zaintzaren arduradun nagusia. Berak jarri behar lizkieke mugak eraso horiei.”

Ale berean, GARAk, 2017/02/6, 19. orrian, ba zekarren beste testu bat Aralarko Oiduegi txabola nahita erre dutela uste dute elkarteek izenburua zuena, erredakzioan idatzita. Interesgarria hau ere zoritxarreko gai baten inguruan aipatzen zituen hainbat gauzagatik:

“EH Bilduk ere zaldibiarrei zein “Aralar bizi eta maite” duten lagunei elkartasuna helarazi nahi izan zien eta Gipuzkoako Aldundiari “tentsio handiko dinamika honetatik” atera eta “adostasunak bilatzeko prozesu bat” sustatzeko eskatu zion. “Aralar denona delako denon artean babestu behar dugu”, azpimarratu zuen koalizioak.”

Zaldibia herrian beste erizpide batzuk defendatu behar ote ditugu? Zaldibian badago aberastasunik eta udalak aberastasun hori, guztiona dena, danon alde kudeatu behar du. Aberastasun hauetako bat lurzoru publikoa da, Zaldibian etengabe erasotua izan dena. Guztion ardura, bereziki udalarena, zaintzea eta babestea da, batez ere diruzaleen hatzaparretatik: bere negozio pribaturako dena baliogarri iruditzen zaie nahiz eta horrek alboko auzolagunei kaltea eragin (zaratak direla, ezin dute bere etxeetan lasai egon;  espaloi eta kaltzada bezeroez gainezka, pasatu ezinik ibili).

Hau guztia dela eta, ea burutsu jokatzen dugun eta danon baliabideen ustiapenean errespetuzko eredua salbu gordetzen dugun. Horrela datozen belaunaldiei iraskasteko baliagarria izan dadin.


Zaldibian, otsoa artzain.
Jabetza publikoaren alde, udal zein hidraulikoa. Informazio gunea.

Aukerarik arrazoizkoena

Dauden aukeren artean arrazoizkoena erabilera partekatutako esparru publikoa izendatzearena da: gune honetan erabilera publikoa eta pribatua ahalbidetuz. (Hiri Antolamendurako Plan Orokorra, 2015ko uztaila, Antolamendu zehaztua. Kalifikazioak. Erabilera. Hirigunea mapak aukera hau posiblea egiten du)

Horretarako arrazoiak badaude hala nola:

1. Lurzoru publikoaren defentsa nabarmen geratzen da,
2. Irisgarritasunerako lehentasunak ziurtatzen dira,
3. Aprobetxamendu pribatibo eta pribaturako gunea ahalbidetzen da, beti ere, legeak beteta, kontsezio erabaki publiko baten bidez udal osoko bilkuran aprobatzear dagoen ordenantza bat jarraikiz,
4. Kotxe bat esparru publiko honetatik pasatzen den aldiko, 60 segundoko epea da.

2012.eko martxoaren 12an, 2015.eko ekainaren 5ean eta 2015.eko  abenduaren  10ean aurreko aukeran zehazten dena Udalari eskatu genion udal erregistroan sartutako idazki banaren bitartez. Gaur egun eskaera bera eskatzen diogu. Udaletxean Hirigintza batzordearen zinegotzi eta arkitektoarekin  bilera bat izan genuen, baina zertarako bilera batera joan aurretik dena ondo irmoki erabakita dagonean? Are gehiago, ba al du zentzurik bilera batek Udalaren ordezkari batek, dagoeneko erabakita zegoenaz aparte, proposatutakoa onartzen ez denean?

Beraz, gai honetan ez dago akordiorik, ezta kontsensurik ere.

Jakina, udalak badu esparru publikoa antolatzeko eta kudeatzeko ahalmena. Baina ezin du edonola egin ( ikus Udalak hartzear duen erabakia egokia al da? sarreran udalari egiten zaizkion galderak).

Zaldibian, otsoa artzain
Jabetza publikoaren alde, udal zein hidraulikoa. Informazio gunea.

Eta gero hau

Afekzio guzti hauek jasan ondoren:

1.- Uholdeak

• 1953.ko urrian, Zaldibian uholdeak izan ziren: Iturritzan, esate baterako, urei lehenengo pisura heltzeko eskaileraren maila bat faltatu zitzaien.
• 1983.ko abuztuaren 26-an, Zaldibian berriro uholdeak izan ziren. Orduan ere ura ia lehengo pisuraino iritsi zen.

"la lámina (de agua) en este punto está dos metros por encima de la rasante por lo que la inundación resulta muy peligrosa."
Proyecto de defensa contra inundaciones y encauzamiento de los ríos Amundarain y Urtxubi en Zaldibia-Gipuzkoa.- Anejo nº 4, página 42.

2.- Bidegabeko jabetzearen prozesua
1955 - 1975, Erabilera pribatibo eta pribaturako dominio publiko hidraulikoaren bidegabeko jabetzearen prozesua

1.- Urtxubi errekaren ubidearen zanpatze eta estaldura partziala (1955-1968)
2.- Estaldura eta errekaren ubideratze berria (1969-1975).

Urte luze hauetan dominio publikoa lotsagabeki bereganatu zutenek etengabeko gatazka areagotu zuten. Horren aurrean, zuzeneko afektatuek, hau da Iturritzakoek, bere jabetza pribatua defendatzeko modurik eraginkorrena bezala esparru publikoa defendatzea erabaki zuten. Garai horietako dokumentu asko Uren Artxiboan  irakurri daitezke.
Gehiago jakin nahi baduzu, ikus Arrese: invasión y cubrición de cauce, y modificación de márgenes.

3.- Zaldibian Amundanrain eta Urtxubi ibaien bideratzeko lanak
Urtxubi eta Amundarain ibaien ubideratze eta uholdeen aurkako babes proiektuaren garapenak eragindako zenbait afektazio:

• 75 m2. desjabetze behartua, 
• 80 m2. ko behin- behineko erabilera,
• Etxeari egiten zaion kaltea kaleko kota berria baino beherago uztearekin,
• Garajeari eta kotxeen sartu irteerari egiten zaion kaltea sortuko dituen zailtasunengatik,
• Etxe sarrera duin bat oztopatzea,
• Etxekoen bizi kalitatean izan duen eragin txarra, jasan beharreko zarata eta hautsarengatik,
• Proiektu garapenaren atzerapenen aurrean bizi izan dugun babes eta laguntza eza; Urtxubiko lanen aurreikuspena 57 egunetakoa zen eta 100 egun baino gehiago pasatzea.

4.- Zaldibiako hirigintza-eraldaketa izugarria

• 1997, Zaldibiako Plangintza Arau Subsidiarioak,
• 1999, Hiri-Antolamenduko Plan Partzial A.I.U. "8.Ibarguren-Azpi", 
• 2004, Birpartzelazioa ,
• 2008, Urbanizazioa,

• 2002, Bariantearen eraikuntza: Zaldibiako gunean GI-2133 / GI-3781  Ibilbide Berria

Afekzio guzti hauek jasan ondoren:

Gero hau!

Zaldibian, otsoa artzain
Jabetza publikoaren alde, udal zein hidraulikoa. Informazio gunea.